Sąd Najwyższy w najnowszej uchwale składu 7 sędziów orzekł, że ZUS może domagać się zwrotu nienależnie pobranego świadczenia bezpośrednio od pracodawcy (uchwała z dnia 11 grudnia 2019 r., sygn. akt: III UZP 7/19).
Sprawa, którą zajmował się SN, dotyczyła nienależnie wypłaconego zasiłku chorobowego. ZUS zarzucił fikcyjność umowy o pracę i wydał decyzję o niepodleganiu ubezpieczeniom społecznym, w tym ubezpieczeniu chorobowemu. Kolejnym krokiem była decyzja o zwrocie nienależnie pobranych świadczeń, w której Organ rentowy zobowiązał płatnika składek (pracodawcę) do zwrotu wypłaconego pracownikowi zasiłku chorobowego za zakwestionowany okres – chodziło o kwotę 42.465,10 zł. Zarówno Sąd Rejonowy i Sąd Okręgowy, które zajmowały się sprawą uznały, że zaskarżona decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych była nieprawidłowa i podlegała zmianie. Sądu obu instancji uznały, że adresatem decyzji, czyli osobą zobowiązaną do zwrotu zasiłku chorobowego powinien być pracownik, a nie pracodawca.
Od powyższego wyroku Sądu Okręgowego pełnomocnik ZUS wniósł skargę do Sądu Najwyższego. Sąd Najwyższy – w obliczu rozbieżności w dotychczasowym orzecznictwie – w dniu 4 czerwca 2019 r. wydał postanowienie, w którym przekazał powiększonemu składowi SN do rozstrzygnięcia następujące zagadnienie prawne:
„Czy organ rentowy może wybrać płatnika składek jako podmiot zobowiązany do zwrotu świadczenia pobranego nienależnie przez osobę, która zawarła z tym płatnikiem pozorną umowę o pracę (art. 84 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych; jednolity tekst: Dz. U. z 2019 r., poz. 300 ze zm.)”.
W środę, 11 grudnia Izba Pracy podjęła uchwałę, zgodnie z którą organ rentowy może wybrać płatnika składek jako podmiot zobowiązany do zwrotu świadczenia pobranego nienależnie przez świadczeniobiorcę.
W ustnych motywach wydanego orzeczenia sędzia Józef Iwulski (Prezes Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego) wskazał, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie ustanawiają kolejności według której ZUS może dochodzić zwrotu nienależnie pobranych świadczeń. Nie ma też nakazu, aby najpierw żądać zwrotu wypłaconych świadczeń od ubezpieczonego, który nienależnie pobrał świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Jak wskazał sędzia Iwulski – zwrot świadczeń od płatnika jest łatwiejszy, bo są to przedsiębiorcy.
W mediach już odezwały się głosy, że podjęta przez SN uchwała daje ZUS potężny oręż w sprawach o zwrot nienależnie pobranych świadczeń. ZUS może domagać się zwrotu wypłaconych zasiłków bezpośrednio od pracodawcy z pominięciem pracownika, który takie świadczenia pobrał. Mało tego może dojść do sytuacji, w której przedsiębiorcy będą bali się zatrudniać młode kobiety. Przy wysokich zarobkach, ZUS bardzo często wszczyna kontrolę i uznaje, że umowa o pracę jest fikcyjna. Po uchwale SN pracodawca będzie musiał liczyć się z obowiązkiem zwrotu całości świadczeń jakie ZUS wypłacił w związku z przebywaniem na zasiłkach z ubezpieczenia chorobowego.
Potrzebujesz pomocy prawnej?
Skontaktuj się z nami:
tel.: 502-619-281
e-mail: kancelaria@zawartka.pl