Rekompensata za pracę w szczególnych warunkach – ile wynosi i komu przysługuje? Rekompensata została pomyślana jako forma odszkodowania dla wszystkich tych osób, które przez zmiany ustawowe nie mogą skorzystać z przejścia na emeryturę w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn w związku z wykonywaniem pracy w szczególnych warunkach.
Katalog prac w warunkach szczególnych, określony w ustawie o emeryturach pomostowych (Załączniki nr 1 i 2 do ustawy) jest znacznie węższy niż dotychczasowe wykazy prac w warunkach szczególnych (mowa tu o rozporządzeniu RM z 7.02.1983 r.). Jednocześnie ustawodawca jako jedną z przesłanek nabycia emerytury pomostowej wskazał wymóg wykonywania po dniu 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu nowych wykazów. W praktyce są z tym największe problemy jeśli chodzi o ubieganie się o emeryturę pomostową. Uregulowania prawne sprawiają, że nawet legitymując się 15 letnim okresem pracy w warunkach szczególnych okazuje się, że wiele osób jest pozbawionych możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę. Dla tego typu przypadków można skorzystać z rekompensaty za pracę w szczególnych warunkach, czyli dodatku zwiększającego emeryturę otrzymywaną w powszechnym wieku emerytalnym.
[SKARGA KASACYJNA W SPRAWACH O REKOMPENSATĘ]
W sprawie o rekompensatę za utratę możliwości nabycia prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach wartość przedmiotu zaskarżenia ustala się jako różnicę wysokości emerytury z rekompensatą i bez rekompensaty. Inaczej rzecz ujmując, skarga kasacyjna w sprawie o rekompensatę za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach jest dopuszczalna, jeżeli 12-krotność różnicy wysokości emerytury obliczonej z rekompensatą oraz bez rekompensaty przekracza kwotę 10.000 zł.
(tak postanowienie SN z dnia 27.09.2023 r., sygn. I UZ 5/23)
REKOMPENSATA ZA PRACĘ W SZCZEGÓLNYCH WARUNKACH – JAKIE SĄ PRZESŁANKI NABYCIA PRAWA DO REKOMPENSATY
Aby nabyć prawo do rekompensaty za pracę w warunkach szczególnych i cieszyć się znacznie wyższą emeryturą trzeba spełnić ustawowe przesłanki. Przesłankami uprawniającymi do rekompensaty są:
– wystąpienie przez ubezpieczonego z wnioskiem o emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn)
– legitymowanie się przez ubezpieczonego co najmniej 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub pracy w szczególnym charakterze na starych zasadach przed dniem 1 stycznia 2009 r.
– brak prawa do wcześniejszej emerytury lub emerytury pomostowej.
REKOMPENSATA ZA PRACĘ W SZCZEGÓLNYCH WARUNKACH – KOMU PRZYSŁUGUJE
Jak wyjaśniono w orzecznictwie: „Tylko utrata możliwości skorzystania z prawa do wcześniejszej emerytury stanowi szkodę, którą rekompensata ma naprawić przez przyznanie odpowiedniego dodatku o charakterze odszkodowawczym do kapitału początkowego (art. 23 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych). Rekompensata wg celu ustawodawcy, nie jest natomiast szczególnym świadczeniem przyznawanym obok i zamiennie w stosunku do prawa o emeryturę pomostową lub emeryturę wcześniejszą z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze, i taki stan prawny bynajmniej nie godzi w prawa ubezpieczonej, ponieważ pracując dłużej i nie korzystając z wypłat tytułem wcześniejszej emerytury, ubezpieczona wypracowała wyższą emeryturę powszechną, która dodatkowo nie jest pomniejszana przez potrącenia należności wypłaconych wcześniej tytułem emerytury wcześniejszej”.
Chodzi o to, że Ubezpieczony nie może sobie „wybrać” czy chce przejść na wcześniejszą emeryturę, czy chce skorzystać z rekompensaty (czyli de facto wyższej emerytury w wieku powszechnym). To przepisy decydują o tym, jakie uprawnienie nabywa Ubezpieczony. Jest wiele przypadków osób, które nie występują o emerytury wcześniejsze, tylko pracują nadal do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Przechodząc wówczas na emeryturę w wieku powszechnym rekompensata nie będzie przysługiwać, w sytuacji gdy Ubezpieczony mógł nabyć prawo do emerytury wcześniejszej / pomostowej, a z tego prawa nie skorzystał. Chodzi o to, że rekompensata ma stanowić odszkodowanie za faktyczny brak możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę, a nie za wybór danego Ubezpieczonego, że nie chciał on z tego prawa skorzystać, choć abstrakcyjnie nabył je, a wystarczyło złożyć jedynie odpowiedni wniosek.
REKOMPENSATA ZA PRACĘ W SZCZEGÓLNYCH WARUNKACH – ILE WYNOSI
Aby nabyć prawo do rekompensaty trzeba legitymować się co najmniej 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu „starych” przepisów (czyli rozporządzenia RM z 7.02.1983 r.). Im większy okres pracy w warunkach szczególnych, tym wyższa kwota rekompensaty. Rekompensata jest ustalona w formie dodatku do kapitału początkowego i jest wyliczana według specjalnego wzoru. Jest to znaczne zwiększenie emerytury, bo rekompensata przekłada się na wzrost otrzymywanej emerytury w wieku powszechnym nawet o 1000 i więcej złotych miesięcznie (w zależności od ilości lat pracy w warunkach szczególnych). Jeśli zatem posiadasz lata pracy w warunkach szczególnych i nie korzystałeś z prawa do wcześniejszej emerytury, to warto zastanowić się, czy w nie należy Ci się prawo do rekompensaty za pracę w szczególnych warunkach.
REKOMPENSATA ZA PRACĘ W SZCZEGÓLNYCH WARUNKACH. ZUS ODMÓWIŁ PRAWA DO REKOMPENSATY – JAK SIĘ BRONIĆ? ODWOŁANIE OD DECYZJI ZUS W SPRAWIE REKOMPENSATY.
PRAWNIK DO WALKI Z ZUS. STAJEMY PO STRONIE OBYWATELA W SPORACH Z ZUS. Pomagamy w sprawach o rekompensatę za pracę w warunkach szczególncy z ZUS. Dla naszych Klientów:
– udzielamy konsultacji prawnych
– przygotowujemy odwołanie od decyzji ZUS
– prowadzimy kompleksowo sprawy z ZUS w sądach w całym kraju
– opracowujemy środki zaskarżenia typu apelacja / skarga kasacyjna
ZGŁOŚ SIĘ DO NAS JUŻ DZIŚ!
Zapraszamy do zapoznania się z ofertą kancelarii i skorzystania z naszych usług.
Zadzwoń 502 619 281 / napisz kancelaria@zawartka.pl
Jesteśmy dostępni od poniedziałku do piątku w godzinach od 9:00 do 17:00.
SZYBKI KONTAKT PRZEZ FORMULARZ KONTAKTOWY:
