SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI: +48 502-619-281 E-MAIL: kancelaria@zawartka.pl
UZYSKANIE WYSOKICH ŚWIADCZEŃ Z UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO NIE JEST SPRZECZNE Z PRAWEM

UZYSKANIE WYSOKICH ŚWIADCZEŃ Z UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO NIE JEST SPRZECZNE Z PRAWEM

W wydawanych przez Zakład Ubezpieczeń Społeczny decyzjach, czy to o niepodleganiu ubezpieczeniom społecznym, czy to w decyzjach o obniżeniu podstawy wymiaru (w zasadzie o ustaleniu podstawy wymiaru) pojawia się wątek pobrania wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego. ZUS uznaje, że jest to nielegalne. Organowi rentowemu nie przeszkadza w tej tezie nawet to, że … przecież sam te świadczenia przyznał i wypłacił jeszcze kilka lat temu i wtedy wszystko było lege artis.

Rodzi się zatem pytanie, jak to jest? Otrzymywanie wysokich świadczeń z ubezpieczeń społecznych jest zakazane, sprzeczne z zasadami współżycia społecznego jak chce ZUS? Czy może jednak jest odwrotnie i deklarowanie wysokich składek aby otrzymać później wysokie zasiłki jest w pełni legalne?

Spróbujemy odpowiedzieć na to pytanie wykazując pewną tendencję w orzecznictwie SN. Czytajcie uważnie, bo to trend z korzyścią dla przedsiębiorców.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2018 r. I UK 320/17 LEX nr 2583105

Patrząc z perspektywy chronologicznej najpierw należy wskazać na stanowisko SN korzystne dla przedsiębiorców. SN rozpatrywał skargę kasacyjną złożoną przez ZUS od niekorzystnego orzeczenia sądu apelacyjnego.

W stanie faktycznym tej sprawy, ubezpieczona otworzyła działalność gospodarczą będąc w 6 miesiącu ciąży. Wnioskodawczyni zadeklarowała wysoką podstawę wymiaru. Do momentu przejścia na zasiłek macierzyński miała jednego klienta w zakresie korepetycji. Nikomu więcej ubezpieczona korepetycji nie udzielała, gdyż nie było zainteresowania jej ofertą.  Składki na ubezpieczenia społeczne w kwocie 3.600 zł opłaciła z oszczędności.

Sąd Najwyższy oceniając ten stan faktyczny uznał w wyroku z listopada 2018 r., że:

Podjęcie przez kobietę w ciąży działalności gospodarczej, nawet gdy głównym motywem jej decyzji jest uzyskanie świadczeń z ubezpieczeń społecznych, nie jest sprzeczne z prawem. W przypadku wyraźnego zezwolenia ustawodawcy na zadeklarowanie podstawy wymiaru składek w oderwaniu od klasycznych mierników ekonomicznych (wynagrodzenie, przychód) nie do pogodzenia z zasadą formalizmu ubezpieczeń społecznych byłaby odmowa przyznania ochrony prawnej, w zagwarantowanej wysokości, ubezpieczonej, która w dopuszczalnych granicach zadeklarowała kwotę korzystną dla siebie i dla niej dogodną z ekonomicznego punktu widzenia (w rozpoznawanej sprawie ubezpieczona zadeklarowała wysoką podstawę składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, spodziewając się narodzin czwartego dziecka).

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2018 r. II UK 413/17 LEX nr 2609126

W późniejszym orzeczeniu, SN również zajmował się skargą kasacyjną złożoną przez organ rentowy od niekorzystnego wyroku sądu apelacyjnego. W wyroku SN z grudnia 2018 r., Sąd opowiedział się po stronie ZUSu. Zdaniem SN:

Nie zasługuje na aprobatę instrumentalne wykorzystywanie regulacji prawnej polegające na zgłoszeniu podstawy wymiaru składek w oderwaniu od niskich przychodów z działalności. Poza normalne granice ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej wykracza sytuacja stale skrajnie nieprawidłowa. Polega ona na rozpoczynaniu i utrzymywaniu przez rejestrującego działalność gospodarczą stanu, w którym możliwe do osiągnięcia dochody są znikome w relacji do ponoszonych kosztów.

Sąd Najwyższy w tej sprawie dał ZUS mocne narzędzie do działania. W wydanym orzeczeniu SN uznał za pozorną działalność gospodarczą, gdzie przedsiębiorca deklaruje wysoką podstawę wymiaru, która nie ma pokrycia w przychodach osiąganych na działalności.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2019 r. I UK 99/18 LEX nr 2640946

Gdzie dwóch Polaków tam trzy zdania. Mamy zatem dwa odmienne wyroki Sądu Najwyższego jeden z listopada 2018 r. (korzystny) i drugi z grudnia 2018 r. (niekorzystny). Dlatego też do odpowiedzi na zadane na wstępie pytanie potrzebne jest jeszcze jedno orzeczenie 😊.

Postanowienie SN z 26 marca 2019 r. rozstrzyga na korzyść przedsiębiorców różnicę zdań wyrażoną w dwóch wyżej zacytowanych wyrokach SN z 2018 r.

Podobnie jak w opisywanych wyżej przypadkach, tu również skargę kasacyjną składał „walczący” organ rentowy od rozstrzygnięcia sądu apelacyjnego. Jednak tym razem SN na tzw. przedsądzie odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania. Ważne są motywy wydanego postanowienie:

Sąd Najwyższy zaznacza, że wyraźnie wyartykułowaną wolą ustawodawcy było, by podstawa wymiaru składek ubezpieczeniowych ustalona była w deklaracji, składanej przez podmiot prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, która to deklarowana wysokość jest całkowicie uniezależniona od wysokości przychodu czy dochodu. Skoro więc sam ustawodawca wybrał takie rozwiązanie to nawet w sytuacji, gdy przedsiębiorca nieracjonalnie prowadzi działalność gospodarczą, generując straty, nie oznacza to, że tak prowadzona działalność traci cechy działalności gospodarczej. Niezależnie od powyższego, przy ustaleniach faktycznych postępowania sądowego oraz uwzględnieniu argumentacji przedstawionej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, zastosowanie znajduje standard przyjęty przez Sąd Najwyższy w wyroku z 27 listopada 2018 r., I UK 320/17 (z którym pokrywa się rozumowanie Sądu drugiej instancji), a nie w wyroku z 18 grudnia 2018 r., II UK 413/17.

Zatem w nowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że podjęcie przez kobietę w ciąży działalności gospodarczej, nawet gdy głównym motywem jej decyzji jest uzyskanie świadczeń z ubezpieczeń społecznych, nie jest sprzeczne z prawem. W przypadku wyraźnego zezwolenia ustawodawcy na zadeklarowanie podstawy wymiaru składek w oderwaniu od klasycznych mierników ekonomicznych (wynagrodzenie, przychód) nie do pogodzenia z zasadą formalizmu ubezpieczeń społecznych byłaby odmowa przyznania ochrony prawnej, w zagwarantowanej wysokości, ubezpieczonej, która w dopuszczalnych granicach zadeklarowała kwotę korzystną dla siebie i dla niej dogodną z ekonomicznego punktu widzenia.

Prawnik specjalizujący się w sporach z ZUS. Prawnik od spraw ZUS. Działamy na terenie całej Polski.

Wycenę obsługi prawnej otrzymają Państwo za darmo.

tel.: 502-619-281

e-mail: kancelaria@zawartka.pl

KLIKNIJ W ZAKŁADKĘ KONTAKT

Dodaj komentarz

Close Menu