Kwestionowanie przez ZUS wysokości wynagrodzenia na umowie o pracę zmierza do obniżenia zasiłków, które ZUS będzie zobowiązany wypłacać ubezpieczonemu pracownikowi. Organ rentowy ma prawo skontrolować stawkę wynagrodzenia, zanim przyzna zasiłek. Skutkiem tej weryfikacji może być naliczenie świadczenia od obniżonej podstawy – tak pisze w swoim artykule dziennik Rzeczpospolita. Tak też się dzieje. Pracodawca, będąc płatnikiem opłaca składki od ustalonego w umowie o pracę wynagrodzenia. Wszystko jest w porządku do czasu, gdy występuje tzw. ryzyko ubezpieczeniowe i uprawniony występuje z roszczeniem o zasiłek chorobowy, opiekuńczy lub macierzyński. Wówczas ZUS przychodzi na kontrolę i bada (1) czy umowa o pracę była rzeczywiście wykonywana oraz (2) czy ustalone w umowie wynagrodzenie „odpowiada zasadom współżycia społecznego”.
KWESTIONOWANIE PRZEZ ZUS WYSOKOŚCI WYNAGRODZENIA – ARGUMENTY ZUS
W decyzjach ZUS o obniżeniu wysokości wynagrodzenia na umowie o pracę najczęściej znajdziecie Państwo zacytowane orzeczenie Sądu Najwyższego z 27 kwietnia 2005 r. w sprawie II UZP 2/05, w którym SN przyzwolił ZUS na ingerencję w umowy o pracę, uznając że „Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zakwestionować wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że zostało wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa (art. 58 k.c.)”. Niestety to stanowisko SN potwierdził w wyroku z 2017 r. również Trybunał Konstytucyjny. ZUS w decyzji wskazuje, że „nadmiernemu uprzywilejowaniu płacowemu pracownika, które w prawie pracy mieściłoby się w ramach swobody umów, w prawie ubezpieczeń społecznych można przypisać zamiar nadużycia świadczeń przysługujących z tego ubezpieczenia, albowiem alimentacyjny charakter tych świadczeń oraz zasada solidaryzmu wymagają, żeby płaca stanowiąca jednocześnie podstawę wymiaru składek nie była ustalona ponad granicą płacy słusznej, sprawiedliwej i zapewniającej godziwe utrzymanie oraz żeby rażąco nie przewyższała wkładu pracy, a w konsekwencji żeby nie przekładała się na świadczenia nienależne”. ZUS tym samym wchodzi w rolę „cenzora moralności” i sam wyznacza sobie czym jest płaca „słuszna i godziwa”. Nie ma bowiem żadnych ustawowych wytycznych, ani mechanizmów w tym zakresie. To powoduje, że ZUS może zupełnie dowolnie określić wysokość wynagrodzenia, które będzie stanowić podstawę do wyliczenia zasiłków z ubezpieczenia chorobowego. Bardzo często trafiają do nas decyzje ZUS, w których obniżka pensji jest drastyczna. Mówimy tu o sytuacji, gdy na umowie o pracę jest wpisana kwota np. 8.600 zł brutto i taka pensja jest pracownikowi wypłacana, a ZUS przychodzi i obniża pensję do kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę na poziomie 2.600 zł brutto. W zasadzie organ nie argumentuje dlaczego takie, a nie inne wynagrodzenia przyjął jako to właściwe… Wielką „łaską” ze strony organu rentowego jest obniżenie wysokiej pensji do poziomu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw opartego na danych GUS. W decyzji znajduje się uzasadnienie, że „w oparciu o poczynione ustalenia faktyczne, jak również przywołane przepisy uznać należało, że właściwym wynagrodzeniem dla pracownika będzie kwota 2.600,00 zł brutto”. Kluczowe jest tu sformułowanie „uznać należało”. Organ rentowy według własnego widzimisię ustala jakie jest „prawidłowe” wynagrodzenie.
OBNIŻENIE WYSOKOŚCI WYNAGRODZENIA PRZEZ ZUS – JAK SIĘ BRONIĆ?
W naszej opinii nie ma przepisu prawa, który dawałby kompetencję ZUSowi do samodzielnego określenia wysokości przychodu, jakie ubezpieczony uzyskuje ze stosunku pracy. Jeżeli nie został zakwestionowany sam fakt zawarcia umowy o pracę oraz świadczenia pracy przez pracownika na rzecz pracodawcy, to nie ma żadnych podstaw by ingerować odnośnie umówionej kwoty wynagrodzenia. Jednak samo powołanie się na ten argument, w obliczu aktualnej linii orzecznictwa i ostatniego wyroku TK, może nie wystarczyć.
Skoro w orzecznictwie przyjmuje się, że podstawę wymiaru składki pracownika powinno stanowić wynagrodzenie godziwe, a więc należne, właściwe, odpowiednie, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe, zachowujące cechy ekwiwalentności do pracy, natomiast ocena godziwości tego wynagrodzenia wymaga uwzględnienia okoliczności każdego konkretnego przypadku, a zwłaszcza rodzaju, ilości i jakości świadczonej pracy oraz wymaganych kwalifikacji (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 25 września 2012 r., sygn. III AUa 398/12), to należy wykazać w toku procesu z ZUSem, że wynagrodzenie było godziwe.
W szczególności należy wskazać, że umówiona kwota wynagrodzenia odpowiadała zarówno charakterowi pracy, jej efektywności, jakości i wpływu na wynik finansowy pracodawcy, jak i odpowiadała kwalifikacjom pracownika wymaganym przy jej wykonywaniu.
CZYTAJ TERAZ:
DECYZJA O NIEPODLEGANIU – POZORNA UMOWA O PRACĘ
ZUS PODWAŻA UMOWĘ O PRACĘ. JAK SIĘ BRONIĆ? – CZ. I / CZ. II / CZ. III / CZ. IV
WZORY ODWOŁAŃ OD DECYZJI ZUS:
Prawnik ZUS. Działamy na terenie całej Polski.
Pomagamy na każdym etapie sporu z ZUS:
- porady prawne w sprawach ZUS
- kontrola / postępowanie wyjaśniające ZUS
- odwołanie od decyzji ZUS
- apelacja od wyroku sądu 1. instancji
- skarga kasacyjna w sprawach ZUS
Kancelaria prawna specjalizująca się w sporach z ZUS.
Zapytaj o ofertę – wycena zlecenia przeprowadzana jest za darmo.
Napisz / zadzwoń:
tel.: 502-619-281
e-mail: kancelaria@zawartka.pl
ZOBACZ TERAZ: KANCELARIA WYGRYWA SPRAWĘ Z ZUS
PRAWNIK ZUS SZYBKI KONTAKT PRZEZ FORMULARZ KONTAKTOWY: