Blog

ZUS w decyzji kwestionuje umowę o pracę w zasadzie zarzucając jedno – chęć pozyskania tytułu do ubezpieczeń i chęć korzystania ze świadczeń „przy niskim wkładzie własnym”. ZUS nie lubi sytuacji gdy dostaje mało składek, z których musi nagle płacić wysokie świadczenia. Sądy co do zasady stoją na stanowisku, że jeśli praca była faktycznie wykonywana, to zarzut ZUS o chęci „wyłudzenia” świadczeń nie może prowadzić do podważenia umowy o pracę. Cytując za ugruntowanym w tej mierze orzecznictwem, „nie sposób także nie przyjąć, że zamiarem stron zawierających umowę o pracę jest również immanentnie związany z faktem bycia pracownikiem fakt objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. Wskazać jednak należy, że okoliczność ta nie może stanowić podstawy dla uznania umowy za nieważną. Zgodnie z przywołanym wyżej art. 58 k.c., podstawą dla stwierdzenia nieważności umowy o pracę może być uznanie jej za czynność prawną podjętą w celu obejścia ustawy. Czynnością podjętą w celu obejścia ustawy jest jednak tylko taka czynność, która zmierza do osiągnięcia skutku zakazanego przez prawo. Stąd też zawarcie umowy o pracę nawet tylko z tego powodu, żeby uzyskać świadczenia z ubezpieczenia społecznego nie może być zakwalifikowane jako obejście prawa. Naturalnie, całkowicie zgodne z porządkiem prawnym i zasadami współżycia społecznego jest dążenie stron umowy o pracę do tego, aby pracownik z tytułu pracowniczego statusu uzyskiwał przewidziane w prawie o ubezpieczeniach społecznych prawa i świadczenia. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 5 października 2005 r., w sprawie I UK 32/05, wskazał, że zawierając umowę o pracę strony kierują się różnymi motywami indywidualnymi (tak też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2005 r., III UK 89/05, OSNP 2006/11-12/192). Sam fakt, iż zawierając umowę o pracę strony kierują się wyłącznie objęciem pracownika ubezpieczeniem społecznym nie może skutkować nieważnością takiej umowy. Jednakże, jak już zostało wskazane, umowa musi być realizowana” (wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 13 listopada 2018 r., w sprawie o sygn. akt VII U 2456/18, por. wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 8 listopada 2018 r., w sprawie o sygn. akt VII U 123/18, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 4 czerwca 2019 r., w sprawie o sygn. akt III AUa 69/19)”.

Co do zasady w sprawach, w których ZUS podważa zatrudnienie należy wykazać, że umowa o pracę była wykonywana, to znaczy należy udowodnić w sądzie, że praca była rzeczywiście świadczona i praca była rzeczywiście wykonywana aby wygrać spór z ZUS. Inicjatywna dowodowa w tym zakresie jest po stornie odwołującej się od decyzji ZUS.