Blog

ZUS kontroluje wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego od pracy badając czy ubezpieczony nie wykorzystuje zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia. W przypadku stwierdzenia naruszeń, ubezpieczony traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

Przepisy art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej jest napisany niezwykle ogólnie. Sankcja w postaci utraty zasiłku chorobowego jest przewidziana za „wykorzystywanie zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z jego celem”. Pytanie, czy kobieta w ciąży przebywająca na zasiłku chorobowym z kodem B może kontynuować studia?

Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Inaczej należy ocenić sytuację gdy zgodnie z zaleceniami lekarza chory musi leżeć, a inaczej gdy chory może chodzić. Innymi słowy ważne są wskazania medyczne przy zwolnieniu lekarskim.

ZUS w wielu wypadkach zbyt rygorystycznie podchodzi do kwestii tego co kobieta w ciąży przebywająca na zwolnieniu lekarskim może robić. Wielokrotnie spotykaliśmy się z sytuacją, gdy ZUS uznawał kontynuowanie studiów za aktywność niedozwoloną na zwolnieniu i pozbawiał kobiety w ciąży prawa  do zasiłku chorobowego. W ostatnim czasie jest to tym bardziej zdumiewające, jeśli wziąć pod uwagę fakt, że większość zajęć na studiach w związku z pandemią odbywała się zdalnie.

Często na potrzeby postępowania o odebranie zasiłku ZUS posługuje się wewnętrznym orzeczeniem lekarza orzecznika z Wydziału Orzecznictwa Lekarskiego i Prewencji ZUS, który nie widząc pacjenta stwierdza, że kontynuacja studiów w czasie ciąży stanowi wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z przeznaczeniem.

Warto podkreślić, że celem zwolnienia lekarskiego udzielonego kobiecie w okresie ciąży nie jest leczenie w celu uzdrowienia, lecz podtrzymanie lub odtworzenie dobrostanu ciężarnej przez okres ciąży. Celem udzielonego zwolnienia lekarskiego z kodem B nie jest, jak w przypadku choroby, wyzdrowienie ale profilaktyka w związku z ciążą.  

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2014 r., II UK 581/13 link Sąd zajmował się sprawą kobiety, która przebywając na zwolnieniu lekarskim w związku z ciążą studiowała na Uniwersytecie na pierwszym roku studiów zaocznych drugiego stopnia na kierunku politologia i zaliczyła II semestr. W sprawie tej zostało przesądzone, że kontynuowanie studiów w trakcie zwolnienia lekarskiego udzielonego w związku z ciążą nie stanowiło wykorzystywania zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego przeznaczeniem z uwagi m.in. na cel tego zwolnienia. Ponadto istotne było to, że lekarz prowadzący ciążę nie widział przeciwwskazań do kontynuowania studiów, a także to, że wnioskodawczyni miała nieprzerwanie orzeczoną czasową niezdolność do pracy z powodu choroby pozostającej w związku z ciążą, ze wskazaniem lekarskim, że pacjent może chodzić. Powołani w sprawie biegli sądowi również nie dopatrzyli się nadużycia prawa przez ubezpieczoną.