Nienależnie pobrane świadczenia ZUS przedawnienie. Czy należność z tytułu nienależnie pobranego świadczenia z ubezpieczenia społecznego uległa przedawnieniu? Po jakim czasie przedawniają się nienależne świadczenia ZUS? Nie zawsze ZUS może dochodzić zwrotu pobranego nienależnie świadczenia z ubezpieczeń społecznych. Dziś chcemy wskazać nowe poglądy wyrażane w doktrynie prawa ubezpieczeń, na kwestię ograniczeń czasowych, które wiążą ZUS co do wydania decyzji zobowiązującej do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń.
NIENALEŻNIE POBRANE ŚWIADCZENIA ZUS PRZEDAWNIENIE – UCHWAŁA SN III UZP 1/12
Po myśli art. 84 ust. 3 ustawy systemowej, nie można żądać zwrotu kwot nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych za okres dłuższy niż ostatnie 12 miesięcy, jeżeli osoba pobierająca świadczenia zawiadomiła organ wypłacający świadczenia o zajściu okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty, a mimo to świadczenia były nadal wypłacane, a w pozostałych przypadkach – za okres dłuższy niż ostatnie 3 lata.
No dobrze, ale jak liczyć te „ostatnie 3 lata”? Wydawać by się mogło, że temat został zamknięty uchwałą składu 7 sędziów SN z dnia 16 maja 2012 r., III UZP 1/12, w której SN uznał, że trzyletni okres, za który organ rentowy może żądać zwrotu nienależnie pobranych świadczeń obejmuje okres do ostatniej wypłaty (pobrania) nienależnego świadczenia. Tak też dotychczas działa ZUS żądając zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za 3 lata wstecz liczone do ostatniej wypłaty (pobrania) nienależnego świadczenia.
Jest to interpretacja niekorzystna dla świadczeniobiorcy. Może bowiem dojść do sytuacji, gdy po kilku latach ZUS zakwestionuje np. tytuł do ubezpieczeń, czy wysokość podstawy wymiaru od której obliczane są zasiłki i stwierdzi, że są to świadczenia nienależnie pobrane. 3 lata wstecz policzy od ostatniej wypłaty nienależnie pobranego świadczenia. W praktyce rodzi to dużą niepewność prawną nawet pomimo upływu kilku lat od wypłaty świadczeń przez ZUS.
NIENALEŻNIE POBRANE ŚWIADCZENIA ZUS PRZEDAWNIENIE – WYROK TK P 131/15
Da się również zauważyć odmienne poglądy na to jak liczyć 3 letni termin do żądania zwrotu nienależnie pobranych świadczeń ZUS.
W doktrynie prawa zostało wyrażone zapatrywanie, iż „Zarówno wykładnia logiczno – językowa, jak i wykładnia funkcjonalna oraz celowościowa przepisu art. 84 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych muszą prowadzić do wniosku, iż termin trzyletni (dwunastomiesięczny) określony w tym przepisie powinien być liczony od dnia wydania decyzji zobowiązującej do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia.” (por. w tym zakresie K. Brzozowska, E. Dawidowska-Myszka, Obowiązek zwrotu nienależnie pobranego świadczenia z ubezpieczenia społecznego, Przegląd Sądowy 2015/7-8/103-118).
Oznacza to że organ rentowy może dochodzić zwrotu świadczeń za 3 lata wstecz liczone od dnia wydania decyzji. Wszystkie świadczenia wypłacone przed tą datą nie mogą być dochodzone przez ZUS, co gwarantuje ochronna regulacja prawna z art. 84 ust. 3 ustawy systemowej.
W orzecznictwie można zauważyć również inny pogląd na tę sprawę, który owe „ostatnie 3 lata” nakazuje liczyć nie od dnia wydania decyzji zwrotowej, ale od dnia skutecznego doręczenia ubezpieczonemu decyzji zwrotowej (tak wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 15 grudnia 2016 r., VI U 1943/16, LEX nr 2201517). Wszystkie świadczenia wypłacone przed tą datą nie podlegają zwrotowi. Cytując z uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie, „(…) taki sposób ustalania długości okresu, za który świadczenia podlegają faktycznemu zwrotowi, znajduje jednoznaczne potwierdzenie w treści przywołanego już wyżej wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 lipca 2016 r. wydanego w sprawie P 131/15”. Sad Okręgowy w Szczecinie podkreślił przy tym, że „(…) wobec wydania przez Trybunał Konstytucyjny wyroku w roku 2016 – aktualność straciła więc odmienna, wcześniejsza uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2012 r., sygn. akt III UZP 1/12”.
Jeśli w Państwa sprawie ZUS wydał decyzję o zwrocie nienależnie pobranych świadczeń warto zbadać jak ZUS policzył ostatnie 3 lata za które może dochodzić zwrotu świadczeń. Może się bowiem okazać, że ZUS w dalszym ciągu stosuje niekorzystną dla obywatela wykładnię opartą o uchwałę składu 7 sędziów SN z 2012 r., która po wyroku TK z 2016 r. straciła swoją aktualność. Taka wykładania powoduje, że ZUS zwykle w decyzji dochodzi zwrotu większej kwoty niż faktycznie powinien. 3 lata wstecz liczone od ostatniej wypłaty nienależnego świadczenia, a 3 lata wstecz liczone od daty wydania (względnie odebrania) decyzji zwrotowej to różnica sięgająca nieraz kilkudziesięciu tysięcy złotych.
CZYTAJ TAKŻE:
NIENALEŻNIE POBRANE ŚWIADCZENIA ZUS
ZUS ŻĄDA ZWROTU POBRANEGO ZASIŁKU – JAK SIĘ BRONIĆ?
PRZEDAWNIENIE ZWROTU NIENALEŻNIE POBRANYCH ŚWIADCZEŃ Z ZUS
ZWROT NIENALEŻNIE POBRANYCH ŚWIADCZEŃ – BRUTTO CZY NETTO?
Decyzja ZUS o zwrocie świadczeń może dopaść każdego, kto w przeszłości otrzymywał z ZUS świadczenia. Jakiś czas temu media obiegła informacja o żonie Pana Borysa Budki, wobec której ZUS zażądał od zwrotu przeszło 13 tys. złotych.
Warto zawsze rozważyć odwołanie od decyzji ZUS o zwrocie nienależnie pobranych świadczeń. Może się bowiem okazać, że termin dla ZUS do wydania takiej decyzji upłynął i choć ZUS taką decyzję wydał, to nie powinien był jej wydać, bo zgodnie z regułą „ostatnich 3 lat” nie może obecnie dochodzić zwrotu świadczeń.
PRAWNIK ZUS. STAJEMY PO STRONIE OBYWATELA W SPORACH Z ZUS.
Pomagamy na każdym etapie sporu z ZUS:
- porady prawne w sprawach ZUS
- kontrola / postępowanie wyjaśniające ZUS
- odwołanie od decyzji ZUS
- apelacja od wyroku sądu 1. instancji
- skarga kasacyjna w sprawach ZUS
Kancelaria prawna specjalizująca się w sporach z ZUS.
Zapytaj o ofertę – wycena zlecenia przeprowadzana jest za darmo.
Napisz / zadzwoń:
tel.: 502-619-281
e-mail: kancelaria@zawartka.pl
OBEJRZYJ WYSTĄPIENIA PRAWNIKA OD ZUS NA SEJMOWEJ PODKOMISJI W SPRAWIE KOBIETY KONTRA ZUS
ZOBACZ TERAZ: KANCELARIA WYGRYWA SPRAWĘ Z ZUS
SZYBKI KONTAKT PRZEZ FORMULARZ KONTAKTOWY:
