Blog

Na gruncie „zwykłej” działalności gospodarczej podlegającej rejestracji w CEiDG wszystko jest jasne. Jeśli prowadzący działalność gospodarczą zarejestrowaną w CEiDG zatrudni małżonka na umowę o pracę, wówczas powinien zgłosić małżonka do ubezpieczeń społecznych jako osobę współpracującą. Pisaliśmy o tym TUTAJ.

Pytanie czy tak samo będzie w przypadku zatrudnienia małżonka w jednoosobowej spółce z o.o.? Na pierwszy rzut oka odpowiedź powinna być taka sama, bo przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nakazują traktować wspólnika jednoosobowej spółki z o.o. tak jak osobę prowadzącą pozarolniczą działalność. Zresztą w Internecie można znaleźć wiele wpisów, które tak właśnie nakazują rozstrzygać tę kwestię. Przykładowo na portalu spolkowo.pl został wyrażony pogląd, że jeżeli  spółka z o.o. zatrudni małżonka swojego jedynego wspólnika, to wtedy mamy dokładnie taką sytuację jak na gruncie jednoosobowej działalności gospodarczej.

Nie jest to jednak takie proste J szczególnie jeśli spojrzymy na tę kwestię przez pryzmat orzecznictwa SN.  W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2019 r., sygn. II UK 74/18 zostało przedstawione zupełnie odmienne zapatrywanie.

SN  uznał, że nie może być mowy o tytule do ubezpieczeń „współpraca” przy zatrudnieniu małżonka w jednoosobowej spółce z o.o.

Tezy tego orzeczenia są następujące:

Wsparcie udzielane jednoosobowemu wspólnikowi spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przy prowadzeniu spraw spółki przez bliską mu osobę pozostającą z nim we wspólnym gospodarstwie domowym nie jest współpracą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność w rozumieniu art. 8 ust. 11 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 266 z późn. zm.). Wsparcie takie może być realizowane w ramach umowy o pracę ze spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i wówczas stanowić pracowniczy tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym.

Nie jest możliwa współpraca w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ze wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 8 ust. 6 pkt 4 powołanej ustawy), choćby została podjęta przez osobę bliską jednoosobowemu wspólnikowi spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i pozostającą z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.

SN opowiedział się za poglądem, że jeśli zatrudnienie małżonka w jednoosobowej spółce z o.o. jest realizowane na podstawie umowy o pracę, wówczas tytułem do ubezpieczeń jest umowa o pracę, a nie „współpraca”. SN oparł się przy tym na argumencie wskazującym na odrębność prawno podmiotową wspólnika i spółki kapitałowej. „Współpraca” ze spółką reprezentowaną przez jej jednoosobowego wspólnika nie jest tym samym co „współpraca” ze wspólnikiem, gdyż wspólnik i spółka to dwa odrębne podmioty.