You are currently viewing ZWROT NIENALEŻNIE POBRANYCH ŚWIADCZEŃ – JAK LICZYĆ ODSETKI?

ZWROT NIENALEŻNIE POBRANYCH ŚWIADCZEŃ – JAK LICZYĆ ODSETKI?

Zgodnie z przepisem art. 84 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego.

UWAGA!!! ZMIANA PRZEPISÓW OD 18.09.2021 R. – CZYTAJ TERAZ:

ZWROT NIENALEŻNIE POBRANYCH ŚWIADCZEŃ ZUS – JAK LICZYĆ ODSETKI?

DATA POCZĄTKOWA LICZENIA ODSETEK

Świadczenia nienależne podlegają zwrotowi dopiero wtedy, gdy organ wyda stosowną decyzję administracyjną nakazującą zwrot nienależnie pobranych świadczeń. Skoro wydanie decyzji ‘zwrotowej’ jest konieczne do stwierdzenia obowiązku zwrotu przez ubezpieczonego nienależnie pobranych świadczeń, to nie może być mowy o opóźnieniu w spełnieniu tego obowiązku przed wydaniem decyzji. W konsekwencji, nie ma podstaw do tego aby naliczać odsetki od dnia wypłaty świadczenia uznanego za nienależne. Jak wskazał Sąd Okręgowy w Gdańsku w wyroku z dnia 24.07.2013 r., sygn. akt: VIII U 548/13, „żądanie zwrotu odsetek naliczanych od dnia wypłaty świadczenia uznanego na nienależnie pobrane stanowiłoby w istocie dodatkową – niedopuszczalną – sankcję, wykraczającą poza rzeczywistą wielkość uszczuplenia Funduszu wskutek nieprawidłowej wypłaty świadczenia”.

Odsetki od nienależnie pobranych świadczeń należy liczyć po wydaniu przez organ decyzji zwrotowej, a nie od dnia wypłaty świadczenia – jest to pogląd powszechnie aprobowany w doktrynie prawa. Natomiast w orzecznictwie sądów powstały niewielkie różnice interpretacyjne, na tle określenia momentu powstania wymagalności roszczenia o odsetki od nienależnie pobranych świadczeń. Pojawiły się trzy grupy poglądów na temat daty początkowej roszczenia o odsetki:

  1. odsetki liczymy od dnia odebrania decyzji przez ubezpieczonego;
  2. odsetki liczymy od dnia następującego po dniu doręczenia decyzji;
  3. odsetki stają się wymagalne od dnia następującego po upływie wskazanego w decyzji terminu zwrotu świadczenia nienależnie pobranego.

Wobec braku wyraźnego unormowania omawianej kwestii w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych w celu ustalenia chwili, od której należą się odsetki od nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia społecznego podlegających zwrotowi, należy odnieść się – w drodze analogii – do regulacji §2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 lutego 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Paragraf 2 ust. 4 rozporządzenia stanowi, iż okres opóźnienia w wypłaceniu świadczeń okresowych liczy się od dnia następującego po ustalonym terminie ich płatności. Zgodnie z dominującą linią interpretacyjną prezentowaną w judykaturze uznaje się, że powyższa zasada znajduje zastosowanie również w odniesieniu do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń.

Zatem za prawidłowe należy uznać poglądy wyrażone w pkt 2) i 3) powyżej. Jeśli decyzja zwrotowa nie określa terminu zwrotu nienależnie pobranych świadczeń stosujemy regułę zgodnie z którą odsetki liczymy od dnia następującego po dniu doręczenia decyzji. Zatem jeśli odebraliśmy decyzję nakazującą zwrot nienależnie pobranych świadczeń w dniu 26 sierpnia 2019, to odsetki od wskazanej w decyzji kwoty, liczymy od dnia 27 sierpnia 2019. Analogicznie jeśli dostaliśmy decyzję zwrotową, w której organ wskazał, że nienależnie pobrane świadczenia podlegają zwrotowi w terminie 7 dni od dnia jej odebrania, to odsetki liczymy od dnia 3 września 2019.

Co ważne wymagalność roszczenia o odsetki nie jest uzależniona od prawomocności decyzji stwierdzającej obowiązek zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. Fakt, że został wszczęty spór sądowy obejmujący roszczenie główne, co przekłada się na brak prawomocności (ostateczności) decyzji zwrotowej, nie wpływa w żaden sposób na odsunięcie w czasie (do chwili wydania prawomocnego wyroku) daty wymagalności roszczenia o odsetki. Wyrok taki nie ma bowiem charakteru orzeczenia kształtującego treść stosunku prawnego (konstytutywnego), lecz ma charakter orzeczenia deklaratoryjnego (tak m.in. Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 25.01.2017 r., sygn. akt: III AUa 1494/16).

WYSOKOŚĆ ODSETEK

Wysokości odsetek do zapłaty ustalamy poprzez sięgnięcie do prawa cywilnego. Zgodnie z art. 481 § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Obecnie stopa referencyjna NBP wynosi 1,5 pp. Zatem odsetki ustawowe za opóźnienie wynoszą 7% w skali roku. Warto zauważyć, że jest to stawka niższa niż podstawowa stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, która na ten moment wynosi 8% w stosunku rocznym.

KALKULATOR ODSETKOWY

Na stronie internetowej ZUS został udostępniony kalkulator odsetkowy. Liczy on odsetki od daty wydania decyzji, co jest nieprawidłowe. Jak już wyżej zaznaczyłem odsetki należy liczyć od dnia następującego po dniu odebrania decyzji lub od dnia następującego po upływie terminu płatności wskazanego w decyzji zwrotowej. Zatem jeśli chcemy obliczyć odsetki od kwoty nienależnie pobranych świadczeń korzystając z kalkulatora odsetek, pamiętajmy o tym, aby wpisać właściwą datę początkową, od której ubezpieczony jest zobowiązany do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń.

PRAWNIK SPECJALIZUJĄCY SIĘ W SPRAWACH ZUS. STAJEMY PO STRONIE OBYWATELA W SPORACH Z ZUS. Pomagamy w sprawach ZUS. Prowadzimy sprawy przed Sądami w całej Polsce, w tym przed Sądem Najwyższym w Warszawie.

Warto odwoływać się od decyzji ZUS. ZGŁOŚ SIĘ DO NAS JUŻ DZIŚ!

CO MOŻEMY DLA CIEBIE ZROBIĆ?

Zapraszamy do zapoznania się z ofertą kancelarii i skorzystania z naszych usług.

Zadzwoń 502 619 281 / napisz kancelaria@zawartka.pl

Jesteśmy dostępni od poniedziałku do piątku w godzinach od 9:00 do 17:00.

SZYBKI KONTAKT PRZEZ FORMULARZ KONTAKTOWY:

    Dodaj komentarz