W poprzednim wpisie na blogu omówiliśmy tematykę obrony swoich praw przed roszczeniami z tytułu fikcyjnej umowy zawartej na wyłudzone dane osobowe. Wpis dotyczył sytuacji, w której poszkodowany (zwany również w procesie ‘pozwanym’) w porę dowiedział się o toczącym się przeciwko niemu postępowaniu w sądzie.
Niestety w dużej liczbie spraw poszkodowany w ogóle nie ma jakiejkolwiek świadomości o toczącym się przeciwko niemu procesie i dowiaduje się o nim dopiero widząc zajęcie komornicze na swoim rachunku bankowym.
Co zrobić w takiej sytuacji?
Teoretycznie jest kilka dróg, którymi można pójść chcąc uwolnić się od egzekucji komorniczej. Przykładowo można rozważyć żądanie wznowienia postępowania powołując się na przesłankę nieważność postępowania z uwagi na fakt, że pozwany został pozbawiona możliwości obrony swych praw (art. 401 KPC).
Natomiast w praktyce wykorzystuje się w tego typu sytuacjach instytucję przywrócenia terminu do złożenia sprzeciwu od nakazu zapłaty.
Zgodnie z art. 168 § 1 KPC:
Jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności procesowej bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu.
Przywrócenie terminu może nastąpić tylko na wniosek strony, a nie z urzędu. Zatem konieczne jest działanie podjęte przez poszkodowanego. Jak podkreślono w doktrynie prawa:
przywrócenie uchybionego terminu procesowego prowadzi do stworzenia sytuacji, w której spóźniona czynność procesowa jest traktowana tak, jakby została dokonana we właściwym terminie. W zależności jednak od rodzaju czynności procesowej, której dotyczy wniosek – poza tym ogólnym skutkiem – przywrócenie terminu może powodować także inne następstwa, w szczególności przywrócenie terminu do wniesienia środka odwoławczego lub innego środka zaskarżenia (art. 363 § 1) prowadzi do przełamania prawomocności orzeczenia (por. T. Ereciński, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Postępowanie rozpoznawcze, wyd. V).
Przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu od nakazu zapłaty – wymogi formalne
Zatem, w sytuacji gdy poszkodowany o całej sprawie dowiaduje się z zajęcia komorniczego na rachunku bankowym należy złożyć w sądzie wniosek o przywrócenie terminu do złożenia nakazu zapłaty.
We wniosku należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające wniosek, tj. fakt że pozwany nie złożył sprzeciwu od nakazu zapłaty w terminie bez swojej winy. Takie uprawdopodobnienie sprowadza się do opisania zaistniałej sytuacji, w szczególności niedoręczenia przesyłki z sądu na prawidłowy adres pozwanego, co uzasadnia fakt że pozwany nie wiedział o toczącym się przeciwko niemu postępowaniu i że wiedzę taką pozyskał dopiero po wydaniu nakazu zapłaty widząc zajęcie komornicze na swoim rachunku bankowym.
Równocześnie ze złożeniem wniosku należy dokonać czynności procesowej, czyli wnieść sprzeciw od nakazu zapłaty.
Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu tygodnia od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Krakowie:
do złożenia skutecznego wniosku o przywrócenie terminu niewystarczające jest posiadanie wiedzy, że orzeczenie w sprawie zostało wydane, ale strona musi mieć możliwość zapoznania się z jego treścią (por. postanowienie SA w Krakowie z dnia 10.12.2012 r., sygn. akt: I Acz 1891/12)
Czyli można powiedzieć, że termin na złożenie wniosku o przywrócenie terminu rozpoczyna swój bieg nie od dnia, w którym poszkodowany zobaczył na swoim koncie zajęcie komornicze, ale od dnia w którym zapoznał się z treścią wydanego w jego sprawie nakazu zapłaty.
Niemniej jednak tygodniowy termin na złożenie wniosku do sądu jest naprawdę krótki! Biorąc pod uwagę szok wywołany całym niespodziewanym dla nas zdarzeniem, należy bardzo szybko podjąć działania ratunkowe. Trzeba pamiętać, że bez zbędnej zwłoki należy ustalić dane powoda, sygnaturę akt postępowania prowadzonego w sądzie i datę wydania nakazu zapłaty oraz samą podstawę faktyczną roszczenia, którego dochodził od nas powód. Te wszystkie wiadomości można pozyskać od komornika, który jest zobowiązany przedstawić dłużnikowi tytuł wykonawczy.
Co z toczącym się postępowaniem egzekucyjnym?
Co ważne, samo zgłoszenie wniosku o przywrócenie terminu nie wstrzymuje postępowania w sprawie ani wykonania orzeczenia. Sąd może jednak, stosownie do okoliczności, wstrzymać postępowanie lub wykonanie orzeczenia. Należy już w samym piśmie do sądu wnieść o wstrzymanie wykonania tytułu wykonawczego, co pozwoli później złożyć u komornika wniosek o zawieszenie postępowania egzekucyjnego w oparciu o przepis art. 820 KPC.
Niezależnie od wyżej opisanego trybu, warto również skontaktować się bezpośrednio z wierzycielem, który jest dysponentem postępowania egzekucyjnego i przekonać go do tego, aby na czas toczącego się postępowania w sądzie, wystąpił do komornika z wnioskiem o zawieszenie egzekucji. Taki wniosek wierzyciela komornik jest zobowiązany wykonać obligatoryjnie.
